Saturday, May 28, 2011

საქსოფონი

რამდენი ხანია მინდოდა ამ გასაოცარ ინსტრუმენტზე დაწერა და როგორც იქნა მეღირსა.


ვინ შექმნა საქსოფონი?
საქსოფონი- ჩასაბერი მუსიკალური ინსტრუმნეტია, რომელიც ბელგიელმა მუსიკალური ინსტრუმენტების გამომგონებელმა, ადოლფ ანტუან ჯოზეფ საქსმა შექმნა 1841 წელს. სწორედ მისი გვარის მიხედვით დაარქვეს ინსტრუმენტს ეს სახელი.
 ადოლფის მამა, შარლ ჟოზეფ საქსი ცნობილი მუსიკალური სასულე ინსტრუმენტების ოსტატი იყო. მას 11 შვილი ჰყავდა და თავისი პროფესია მხოლოდ ადოლფს გადაულოცა. საქსი საცხოვრებლად ბელგიიდან საფრანგეთში გადავიდა და სასულე მუსიკალური ინსტრუმენტების ქარხანა გახსნა. ადოლფ საქსმა სრულყო თითქმის ყველა სასულე ინსტრუმენტი. ის ცდილობდა, ახალი ჟღერადობა მიენიჭებინა ჩასაბერი ინსტრუმენტებისთვის და წარმატებით შეძლო კიდეც. საქსოფონის გამოგონებამ მას მსოფლიო აღიარება მოუტანა.

როგორი ინსრუმენტია საქსოფონი?
საქსოფონი ხის სასულე ინსტრუმენტთა რიცხვს განეკუთვნება, თუმცა ის ლითონისგან - ვერცხლის ან განსაკუთრებული შენადნობისგან, ლატუნისგან მზადდება. ფორმითა და ჟღერადობით კლარნეტს ჰგავს. საქსოფონი წარმოადგენს პარაბოლის მსგავს საყვირს, ნისკარტისმაგვარი მუნდშტუკითა და ერთმაგი ტროსტით. არსებობს მუნდშტუკის მრავალი ტიპი, რაც სხვადასხვანაირი ჟღერადობის საშუალებას იძლევა. საქსოფონის ოჯახი 7 ნაირსახეობისგან შედგება- სოპრანოდან კონტრაბასამდე და ჯაზური ორკესტრის ერთ-ერთი უმთავრესი ინსტრუმენტია. გამოიყენება სასულიერო, საესტრადო და სიმფონიურ ორკესტრებში, აგრეთვე, როგორც სოლო ინსტრუმენტი.

სად გამოიყენება საქსოფონი?
თავდაპირველად საქსოფონი მხოლოდ სამხედრო ორკესტრებში გამოიყენებოდა. შემდეგ კი, თანდათანობით, საოპერო და სიმფონიურ ორკესტრებშიც შეიტანეს. ბევრი ცნობილი კომპოზიტორი წერდა მუსიკას სპეციალურად ამ ინსტრუმენტისთვის. სიმფონიურ ორკესტრში საქსოფონი პირველად გამოიყენა ჟორჟ ბიზემ, ალფონს დოდეს პიესის - „არლელი ქალი“-სათვის დაწერილ მუსიკაში.
დღეს ყველაზე ხშირად საქსოფონი გამოიყენება ჯაზურ მუსიკაში. ზოგიერთი ცნობილი მუსიკოსი მას „ჯაზის მბრძანებელსაც“ უწოდებს.
მე-19 საუკუნის ბოლოს ამერიკის შეერთებულ შტატებში დაიბადა ახალი მუსიკალური სტილი „ჯაზი“ და საქსოფონი მაშინვე იქცა მის მთვარ ინსტრუმენტად. მისი სპეციფიკური ჟღერადობა და დიდი შესაძლებლობები ამ სტილს ძალიან მიესადაგა.


2 comments:

  1. ნი, საკმაოდ ინფორმაციულ და საინტერესო პოსტებს წერ.
    ახლა რაც წავიკითხე, საერთოდ არაფერი ვიცოდი. :*
    მადლობა. :*

    ReplyDelete
  2. arc me.. ar instrumentze informacia wavikitxe tu ara gadmovwere aqve.. :D

    ReplyDelete